Chcesz wiedzieć, jak będzie wyglądała matura z języka polskiego w 2025 roku?
26 września, 2024
Terminy ferii zimowych w 2025 – sprawdź daty!
14 listopada, 2024Czy zdarzyło się Wam zderzyć z frustracją swojego dziecka z powodu błędów i porażek w szkole? Czy czujecie czasem bezradność, gdy Wasze dziecko poddaje się, gdy zadania nie wychodzą, a Wy nie wiecie, jak je przekonać, że musi skończyć i nauczyć się? Widzicie, jak jedynka w szkole wpływa na poczucie własnej wartości Waszego dziecka? Jeśli tak, to chętnie podpowiemy Wam, co na to mówi świat nauki.
Carol Dweck, amerykańska psycholog i profesor Uniwersytetu Stanforda, poświęciła temu tematowi swoją książkę “Nowa psychologia sukcesu”. Choć tytuł może wydawać się nieco kontrowersyjny, zapewniamy, że treść książki jest wartościowa i inspirująca. Dweck wprowadza pojęcia dwóch różnych nastawień, które mają znaczący wpływ na sposób, w jaki ludzie podchodzą do wyzwań i osiągają sukcesy: nastawienie na trwanie (fixed mindset) oraz nastawienie na rozwój (growth mindset)
1. Nastawienie na Trwanie (Fixed Mindset)
- Definicja: Osoby z nastawieniem na trwanie wierzą, że ich umiejętności, inteligencja i talenty są stałe i niezmienne. Uważają, że mają ograniczone możliwości rozwoju swoich zdolności.
- Podejście do wyzwań: Osoby te unikają trudnych zadań, ponieważ obawiają się porażki. Wierzą, że wysiłek jest oznaką braku talentu. Kiedy napotykają trudności, mogą czuć się zniechęcone i rezygnować.
- Reakcja na krytykę: Krytyka jest postrzegana jako atak na ich osobowość. Zamiast uczyć się na błędach, osoby te mogą unikać sytuacji, które mogą prowadzić do negatywnych ocen.
- Motywacja: Ich motywacja często opiera się na potrzebie udowodnienia swojej wartości i talentu innym, co prowadzi do lęku przed porażką.
2. Nastawienie na Rozwój (Growth Mindset)
- Definicja: Osoby z nastawieniem na rozwój wierzą, że umiejętności i inteligencja mogą być rozwijane poprzez wysiłek, naukę i doświadczenie. Uważają, że każdy może poprawić swoje zdolności.
- Podejście do wyzwań: Osoby te chętnie podejmują nowe wyzwania i traktują trudności jako okazje do nauki. Wierzą, że wysiłek jest kluczowy dla osiągania sukcesów.
- Reakcja na krytykę: Krytyka jest postrzegana jako cenne informacje zwrotne, które mogą pomóc w rozwoju. Osoby te są bardziej skłonne do analizy swoich błędów i wyciągania z nich wniosków.
- Motywacja: Ich motywacja opiera się na chęci uczenia się i rozwijania swoich umiejętności. Skupiają się na procesie nauki zamiast tylko na wynikach.
3. Jak wykształcić nastawienie na rozwój u dzieci?
Dweck, pokazuje, że to, jak myślimy o swoich umiejętnościach, ma ogromny wpływ na nasze osiągnięcia. Oto kilka sprawdzonych sposobów, jak pomóc dzieciom wykształcić tę cenną postawę.
Kluczowe strategie w kształtowaniu postawy nastawionej na rozwój.
1. Doceniaj wysiłek i proces:
Nie chwal dziecka tylko wyniki, zwracaj uwagę na wysiłek i zaangażowanie jakie wkłada w pracę bez względu na efekt jaki osiąga. Przykładowo, zamiast mówić „Jesteś mądry”, “Jesteś zdolny” lepiej powiedzieć „Świetnie się postarałeś!”, “ Widzę ile wysiłku Cię to kosztowało”. Taki sposób myślenia pomoże dziecku zrozumieć, że praca jest kluczem do sukcesu.
Przykład zdania: „Zobacz, jak ciężko pracowałeś nad tym projektem! Twoje starania naprawdę się opłaciły.
2. Używaj strategii słowa „jeszcze”:
Wprowadzając do swojego słownictwa słowo „jeszcze”, możesz pomóc dziecku zrozumieć, że umiejętności można rozwijać. Zamiast stwierdzenia „Nie umiesz tego”, powiedz „Jeszcze tego nie umiesz”. To drobna zmiana, która może mieć ogromny wpływ na sposób myślenia dziecka
Przykład sytuacji: Jeśli dziecko mówi: „Nie umiem ułamków”, odpowiedz: „Jeszcze nie umiesz! Ale z czasem i praktyką na pewno ci się uda.”
3. Podejmowanie wyzwań:
Pomagaj dzieciom podejmować trudne zadania i wyzwania. Pokaż, jak zabrać się za trudne wyzwanie zgodnie ze strategią jedzenia słonia, czyli anegdoty Jak zjeść słonia? Po kawałku. Duże, trudne zadania czy ambitne plany powinniśmy podzielić na mniejsze etapy lub cele. Dzieci z nastawieniem na rozwój są bardziej skłonne do nauki na błędach i szukania nowych doświadczeń. Pokaż im, że każdy krok w stronę trudności jest krokiem w stronę rozwoju.
Przykład zdania: „To zadanie wydaje się trudne, ale spróbujmy razem! To świetna okazja, aby nauczyć się czegoś.”
4. Konstruktywne podejście do porażek:
Ucz dzieci, że porażki są naturalną częścią procesu uczenia się. Pomóż im analizować błędy i wyciągać z nich wnioski. Dzięki temu będą bardziej odporne na stres związany z niepowodzeniami.
Przykład: Michael Jordan w pewnej reklamie powiedział. “Nie trafiłem ponad 9000 rzutów, przegrałem ponad 300 meczów, 26 razy miałem oddać decydujący rzut to zawiodłem. Przegrywałem ciągle i ciągle i dzięki temu odniosłem sukces!”
Przykład sytuacji: Po nieudanym teście powiedz: „Zobaczmy, co możemy poprawić następnym razem. Jakie błędy popełniłeś i co możemy z nich wyciągnąć?”
5. Wzory do naśladowania:
Przedstaw historie osób, które osiągnęły sukces dzięki ciężkiej pracy i determinacji. To pomoże dzieciom zobaczyć wartość wysiłku oraz rozwijania umiejętności.
Przykład zdania: „Wiesz, że Robert Lewandowski przez wiele lat ciężko pracował, aby stać się jednym z najlepszych piłkarzy na świecie? On też miał trudności, ale nigdy się nie poddał!”.
Opowiedz o Michaelu Jordanie lub anegdotę o wynalazcy żarówki “Ponoć Tomasz Alva Edison chwalił się swego czasu, że zanim wpadł na to jak sprawić, aby żarówka działała, odkrył co najmniej 1000 sposobów, na to jak na pewno działać nie będzie.”
6. Przykład z własnego życia:
Dzieci nie robią tego co im mówimy tylko naśladują to jak robimy. Twoje własne podejście do wyzwań ma ogromne znaczenie. Bądź przykładem dla swoich dzieci, pokazując, jak Ty sam/a radzisz sobie z trudnościami i uczysz się na błędach.
Przykład sytuacji: Gdy napotykasz trudności w pracy lub w codziennym życiu, podziel się tym z dzieckiem: „Dzisiaj miałem trudny dzień w pracy, ale próbuję znaleźć rozwiązanie.”
7. Regularna refleksja:
Zachęcaj dzieci do regularnej refleksji nad własnym rozwojem oraz postępami. Pomaga to utrzymać motywację i dostrzegać osiągnięcia.
Przykład sytuacji: Raz w tygodniu przeprowadźcie wspólną rozmowę na temat tego, co udało im się osiągnąć: „Co nowego nauczyłeś się w tym tygodniu? Jakie wyzwania pokonaliście”?”
Wykształcenie nastawienia na rozwój to ważny element w wychowaniu dzieci. Dzięki tym strategiom możesz pomóc swojemu dziecku nie tylko w osiąganiu lepszych wyników w nauce, ale także w budowaniu odporności na stres i wyzwania życiowe. Pamiętaj – to, jak myślimy o sobie i swoich umiejętnościach, ma ogromny wpływ na naszą przyszłość!
Zobaczcie też nasz wpis o roli błędów w nauce
